Picie krwi i przekazywanie patogenów
Picie krwi odbywa się w dwóch fazach: powolnej i gwałtownej (szybkiej). Najwięsze ryzyko przeniesienia chorobotwórczych drobnoustrojów występuje w gwałtownej fazie picia krwi. Kleszcz pozbywa się wówczas nadmiaru płynów pobranych wraz z krwią, wprowadzając je do rany żywiciela. Płyny te mogą zawierać różne chorobotwórcze drobnoustroje.
Bardzo często również, w przypadku kleszczy pasożytujących na skórze ponad 24-48 godzin, transmisja chorób prowokowana jest niewłaściwym sposobem usuwania kleszcza.
Wszelkie tradycyjne metody usuwania prowokują żywego kleszcza do przekazywania przez zagłębiony w skórze aparat gębowy (hypostom), chorobotwórczych drobnoustrojów do organizmu zwierzęcia.
Choroby przenoszone przez kleszcze
BORELIOZA (choroba z Lyme). Najczęściej występująca choroba psów. Wektorem jest kleszcz Ixodes Ricinus. Choroba wywoływana jest przez bakterię Borrelia Burgdorferi.
Przez lata może mieć przebieg bezobjawowy, najczęściej jednak pierwsze objawy występują bardzo szybko. Choroba nieleczona, wywołuje szereg bardzo poważnych komplikacji zdrowotnych. Najczęstszymi objawami choroby są: objawy grypopodobne, puchlina i bolesność stawów, zaburzenia funkcjonowania nerek, objawy nerwowe oraz zaburzenia pracy serca. Choroba jest zoonozą i stanowi największy problem w okresie występowania kleszczy.
ODKLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU I OPON MÓZGOWO – RDZENIOWYCH
W postaci klinicznej choroba wywoływana przez wirusa Flavoviviridae. Notowana jest głównie u ludzi, jednak występuje również często u psów i kotów. Wektorem jest kleszcz Ixodes Ricinus. Źródłem wirusa dla kleszczy są gryzonie i małe ssaki leśne. Choroba ma charakter sezonowy i endemiczny, związana jest z okresem oraz miejscem występowania kleszczy z rodzaju Ixodes. Jej przebieg może być bezobjawowy, najczęściej jednak ma charakter kliniczny, dwufazowy. Inkubacja w pierwszej fazie trwa od kilku do kilkunastu dni.
Dominuje gorączka i objawy grypo-podobne, bóle stawowe, po czym symptomy ustępują. Okres bezobjawowy przed drugą fazą może trwać od jednego do kilkudziesięciu dni. W drugiej fazie obserwuje się objawy będące wynikiem infekcji w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, które są następstwem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (dominujące) lub mózgu i opon mózgowych. W przebiegu powikłanym mogą występować porażenia i niedowłady.
BABESZJOZA
Niezwykle groźna, często śmiertelna choroba psów oraz kotów.
Wektorem jest kleszcz Dermacentor Reticulatus (w chłodniejszych regionach Europy) i Rhipicephalus Sanguines (w cieplejszych regionach Europy). Choroba wywoływana jest przez pierwotniaka Babesia Canis. Pasożyt namnaża się w erytrocytach zwierząt, doprowadzając do ich zniszczenia. Pierwsze objawy uwidoczniają się już po pierwszych 2-3 dniach od zakażenia i są to: silna apatia oraz gorączka. Szybko rozwija się postępująca anemia oraz dochodzi do uszkodzenia szeregu narządów wewnętrznych, szczególnie nerek. Pojawia się ciemny mocz. Występują również symptomy ze strony układu oddechowego, nerwowego oraz zmiany wątrobowe. Choroba nieleczona kończy się śmiercią zwierzęcia.
ERLICHIOZA
Choroba psów. Wektorem jest kleszcz Rhipicephalus Sanguines. Choroba wywoływana jest przez bakterię Ehrlichia Canis. Ma ostry, podkliniczny lub przewlekły przebieg. Niektóre psy pozostają jedynie bezobjawowymi nosicielami. W klinicznym przebiegu objawy są zróżnicowane, obserwuje się wysoką gorączkę, utratę masy ciała do anoreksji, powiększenie węzłów chłonnych i śledziony, wymioty, zapalenie spojówek i zmiany w gałce ocznej. Okres wylęgania jest zmienny i waha się od kilku dni do wielu tygodni. Choroba nieleczona może doprowadzić do śmierci zwierzęcia.
HEPATOZOONOZA
Choroba psów i kotów. Wektorem jest kleszcz Rhipicephalus Sanguines. Zwierzęta zakażają się zjadając kleszcze, najczęściej próbując wyskubać je ze skóry. Choroba wywoływana jest przez pierwotniaka Hepatozoon Canis. Przebieg choroby jest nietypowy, dominuje gorączka, senność, utrata masy, aż do całkowitego wyniszczenia (kacheksja). Choroba może mieć charakter nawrotowy.
PORAŻENIE KLESZCZOWE
Choroba psów i kotów. Wywoływana jest toksynami wprowadzonymi do organizmu żywiciela przez pasożytujące kleszcze.
Porażenie kleszczowe może być wywoływane przez ukąszenia wszystkich 3 rodzajów kleszczy występujących w Polsce (Ixodes Ricinus, Dermacentor Reticulatus, Rhipicephalus Sanguineus). Objawy kliniczne uzaleznione są od rodzaju porażonych nerwów obwodowych.
ROPNE (ZIARNIAKOWATE) ZAKAŻENIA SKÓRY
Choroba psów i kotów. Jest wynikiem powikłanych bakteryjnie stanów zapalnych w miejscu przyczepienia się kleszczy (3 rodzaje kleszczy występujących w Polsce: Ixodes Ricinus, Dermacentor Reticulatus, Rhipicephalus Sanguineus). W miejscu ukąszenia przez kleszcza może dochodzić do powstania pierwotnego ogniska bakteryjnego, które następnie może rozprzestrzeniać się na pozostałe partie skóry.
