Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jamy ustnej u kotów to niezwykle bolesna choroba rozpoznawana w praktyce lekarsko-weterynaryjnej. Charakteryzuje się ciężkim zapaleniem dziąseł, błony śluzowej policzków oraz tylnego odcinka jamy ustnej. Najczęściej choroba dotyka koty w średni wieku, ale objawy mogą pojawić się nawet już u kilkumiesięcznych kociąt.
PRZYCZYNA
Jednoznaczna przyczyna choroby nie jest znana. Występowanie limfocytarno-plazmocytarnego zapalenia jamy ustnej u kotów związane jest z bytowaniem w jamie ustnej licznych drobnoustrojów. W wyniku ich działania w płytce nazębnej dochodzi do silnej aktywacji komórek układu immunologicznego (plazmocytów), co prowadzi do pojawienia się silnego nacieku zapalnego.
Zakażenie wirusem niedoboru immunologicznego (FIV) czy wirusem białaczki kotów (FeLV) herpeswirusem może towarzyszyć limfocytarno-plazmocytarnemu zapaleniu jamy ustnej. Stwierdza się częstsze występowanie tego problemu u osobników, które dotknięte są także zakażeniem kocim katarem (herpeswirus i kaliciwirus).
Do zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego predysponują:
- czynniki środowiskowe oraz pokarmowe,
- czynniki genetyczne, które prowadzą do nieprawidłowej aktywacji komórek plazmatycznych,
- zakażenie wirusowe/bakteryjne.
OBJAWY
Objawy kliniczne przewlekłego zapalenia jamy ustnej i dziąseł u kotów to:
- ślinotok
- brak apetytu i związana z nim utrata masy ciała
- nieprzyjemny zapach z jamy ustnej
- nadmierne ślinienie się (ślina gęsta z domieszką krwi lub nawet ropy)
- wypadanie pokarmu z jamy ustnej
- wokalizacja
Lekarz weterynarii w czasie badania jamy ustnej stwierdza silny stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł oraz policzków, występowanie zmian o charakterze erozyjno-rozrostowym, które obejmują dziąsła i doogonową część błony śluzowej jamy ustnej, a także resorpcję zebów i zapalenie przyzębia. U niektórych kocich pacjentów dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych żuchwowych.
W badaniach krwi zwierząt cierpiących z powodu limfocytarno-plazmocytarnego zapalenia jamy ustnej należy przed rozpoczęciem leczenia wykluczyć ewentualne choroby wątroby czy nerek, ponieważ także z ich powodu mogą pojawiać się zmiany w jamie ustnej.
LECZENIE
Leczenie przyczynowe nie jest możliwe, ponieważ nie znamy czynnika, który bezpośrednio wywołuje chorobę. Stosuje się więc terapię wielokierunkową, która łagodzi występujące objawy kliniczne. Kompleksowe postępowanie lecznicze obejmuje leczenie farmakologiczne, regularną higienę jamy ustnej oraz wykonywanie zabiegów sanacji w gabinetach weterynaryjnych, dzięki którym ograniczona zostaje liczba bakterii w jamie ustnej. Zabiegi takie często jednak bywają nieskuteczne ze względu na fakt, że bakterie znajdujące się na płytce nazębnej mogą stale namnażać się, przez co stan zapalny nawraca. Najskuteczniejsza w walce z przewlekłym zapaleniem jamy ustnej jest natomiast subtotalna (częściowa) lub totalna (pełna) ekstrakcja zębów. Taki zabieg powoduje ustąpienie objawów klinicznych u około 50-60% pacjentów. U pacjentów, u których nadal utrzymują się objawy kliniczne, substancją, która dodatkowo pomaga zmniejszyć stan zapalny jest laktoferyna bydlęca. Laktoferyna bydlęca to glikoproteina, która zmniejsza dostępność jonów żelaza dla bakterii i działa przeciwwirusowo.
Należy pamiętać, że nie każde zapalenie przyzębia u kotów jest zapaleniem plazmocytarno-limfocytarnym. Obraz kliniczny choroby jest bardzo charakterystyczny, a zmiany w jamie ustnej pogłębiają się i nawracają, a z czasem przestają również reagować na leczenie. Niestety, w niektórych przypadkach nigdy nie udaje się uzyskać pełnego wyleczenia, dlatego istotne jest, by koci pacjent stale pozostawał pod kontrolą lekarza weterynarii, który odpowiednio dobierze leczenie przeciwbólowe.
